⭐ Pieśń O Matce Na Pogrzebie Tekst
„Najpiękniejsze piosenki o MAMIE” 26 maja to „Dzień Matki”. Zachęcam Was do zapoznania się z tekstami i melodią najpiękniejszych piosenek, które wzruszają i przypominają wszystkim o roli mamy w życiu każdego dziecka, jej bezgranicznej miłości i poświęceniu. Oto kilka z nich: Tekst: Mirosław Łebkowski, Stanisław Werner
Pieśń o zmartwychwstaniu umarłych to Modlitwa na Dzień Zaduszny. Jej autorem jest św. Efrem Syryjczyk, pieśń powstała w IV Efrem to kaznodzieja, diakon, poeta, komentator Pisma Świętego, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, Doktor Kościoła zaliczany do wielkich Ojców Kościoła oraz Ojców filmem zamieszczamy tekst „Pieśni o zmartwychwstaniu umarłych”.Jak podobny jest zmarłydo tego co zasnął,śmierć – do snu,zmartwychwstanie — do poranku!Niech będzie Bóg uwielbiony,On życie przywraca umarłym!Zabłyśnie w nas kiedyś prawda,jak światło w naszych oczach,będziemy patrzeć na śmierćjak na budzący niepokój obraz będzie Bóg uwielbiony,On życie przywraca umarłym!Szalony, kto widzi, sądzi,że sen kończy się rano,a śmierć uważa za sen,mający trwać wiecznie!Niech będzie Bóg uwielbiony,On życie przywraca umarłym!Jeśli nadzieja ożywia nam oczy,ujrzymy to, co zakryte —sen śmierciskończy się będzie Bóg uwielbiony,On życie przywraca umarłym!Przepiękne będzie ciało,miła świątynia ducha,odnowione zmieni sięw dom błogiego będzie Bóg uwielbiony,On życie przywraca umarłym!W on czas zabrzmi trąbana głuche tony:„Zbudźcie się, głoście chwałęprzed Oblubieńcem w pieśniach!”Niech będzie Bóg uwielbiony,On życie przywraca umarłym!Zaszumi echo głosów,gdy otworzą się grobywszyscy ujmą harfy,aby grać pieśń będzie Bóg uwielbiony,On życie przywraca umarłym!Niech będą dzięki Panu,że wywyższył Adama,choć go potem pysznegouniżył w otchłani!Niech będzie Bóg uwielbiony,On życie przywraca umarłym!Chwała Mu, gdy uniża,Chwała Mu, gdy wskrzesza,niech i ma cytra gra Boguw dniu zmartwychwstania!Niech będzie Bóg uwielbiony,On życie przywraca umarłym!i pierwszy śnieg na świerkach, i pierwszy deszcz. Byłem wtedy mały jak muszelka, A czarna suknia matki szumiała jak Morze Czarne (…) Konstanty Ildefons Gałczyński ” Pieśń o Matce „ (…) Przychodzą w życiu dni powodzi, gdy wszystko zdradza nas i zawodzi, gdy pociąg szczęścia w dal odchodzi, gdy wraca zło do wiary twierdz, Tekst: prof. Jan Adamowski Obrzęd pogrzebowy wykształcił różnorodne gatunki słowno-muzycznych tekstów, które w swoisty dla siebie sposób przedstawiają sytuację śmierci, opisują ją i interpretują. Ze względu na pochodzenie, czas i miejsce wykonania, sposób wykonania, zawartość tematyczną itp., wyróżnić można cztery podstawowe grupy tego typu tekstów. 1) Lamenty [1] (inaczej płacze, opłakiwania) to stosunkowo mało w Polsce udokumentowany zwyczajowy sposób opłakiwania zmarłego, praktykowany zwykle przez spokrewnione kobiety, a czasami specjalnie dla tej czynności wynajmywane tak zwane płaczki. Rytuał ten odbywał się bezpośrednio po śmierci (przed domem lub w domu zmarłego) albo już w trakcie pogrzebu na cmentarzu. 2) Różnego rodzaju mowy i przemowy pogrzebowe. Zróżnicowanie tych tekstów wiąże się z: a) okolicznościami wygłaszania – na obiadku, nad grobem, przy wyprowadzaniu zwłok; b) z konkretyzacją adresata – często jest nim ktoś z kręgu rodzinnego (ojciec, matka, dzieci), ale bywa także wyodrębniony według innych kryteriów (przynależności do grupy społecznej, bractwa religijnego itp.). 3) Śpiewy i modlitwy religijne, jak: litanie, różaniec, msza święta czy specjalne modlitwy pogrzebowe. 4) Pieśni pogrzebowe – są to przeważnie dłuższe utwory o zróżnicowanej tematyce (do Pana Jezusa, Maryjne, do patronów dobrej śmierci, o duszach pokutujących, o sytuacji umierania, pożegnalne itp.), śpiewane w czasie nocne go czuwania przy zmarłym i w trakcie pogrzebu. Ten gatunek śpiewów pogrzebowych będzie przedmiotem analizy w dalszej części artykułu. Geneza polskich pieśni pogrzebowych Wykonywane w trakcie ludowych obrzędów pogrzebowych pieśni mają generalnie trojakiego rodzaju pochodzenie: 1) Są to utwory wywodzące się z dawnych (nawet XVI- XVIII-wiecznych) śpiewników kościelnych – katolickich i protestanckich [2]. Protestanckiego pochodzenia są naprzykład popularne w całej Polsce pieśni: – Już idę do grobu ciemnego smutnego – Pogrzebmyż to ciało w grobie itp. Część z tych utworów ma proweniencję literacką. Franciszkowi Karpińskiemu np. przypisuje się pieśń Zmarły człowiecze z tobą się żegnamy. Współcześni śpiewacy pogrzebowi również często czerpią repertuar z różnych, głównie pochodzących z końca XIX wieku, śpiewników kościelnych, jak przykładowo: Śpiewnik kościelny i domowy, Częstochowa 1894. Takie wydawnictwa miały zwykle dodatki zawierające pieśni i nabożeństwa za zmarłych. Pieśni pochodzące ze śpiewników kościelnych stanowią podstawowy trzon polskiego repertuaru pogrzebowego. 2) Kolejnym źródłem pieśni pogrzebowych są tak zwane kartki, czyli różne druki ulotne sprzedawane na odpustach czy w miejscach kultowych. W repertuarze Krystyny Poczek z Markuszowa (woj. Lublin) przykładami pieśni z druków ulotnych są: – Zegar bije, pamiętaj na drogę wieczności (drukowane w Częstochowie około 1873 r.), – Pamiętaj człowiecze na Jezusa (z druczku Pieśni nowe o Panu Jezusie). „Kartki” z tego typu pieśniami przywiózł z Częstochowy ojciec K. Poczek, znany w okolicy przewodnik śpiewów i modlitw pogrzebowych. Pieśniami z oryginalnych „kartek” posługuje się również śpiewak pogrzebowy z Krasewa (woj. Lublin) – Bronisław Kuśmierowski. Ale rola przywiezionych ze znanych miejsc kultowych „kartek” nie ograniczała się tylko do pomocy w rozszerzaniu repertuaru śpiewaka. Dowodzi tego przykład Drogi krzyżowej, którą z Częstochowy przywiózł (w formie „kartki”) ojciec K. Poczek. Jak wspomina informatorka, „tam w ty Drodze krzyżowej jest napisane, że kto te mękę od śpiewa i ofiaruje za zmarłego, to ten zmarły otrzymuje grzechów darowanie, a ten który śpiewa zasługuje sobie kiedyś też na zbawienie w niebie”. 3) Jest wreszcie trzecie, prawdziwie ludowe źródło pochodzenia polskich pieśni pogrzebowych. Trzeba przyznać, że pod względem ilościowym tego typu utworów jest stosunkowo mało. Jako przykład takiej pieśni z dawniejszego repertuaru wymienia się zwykle sandomierski utwór: Wszystkie gospodynie wyganiają świnie, Ino moja Kasia śpi. Trzeba by mi trzeba siedmiu pacholików, Żeby mi ją podnieśli. Kaś ty Janie widział, żebyś przebudzić miał? Takie twarde zaspanie! Jużci twoja Kasia na wieki zasnęła Już do ciebie nie wstanie. [3] W międzywojennych materiałach z Rudy Solskiej [4] (woj. lubelskie) odnajdujemy też pieśni o incipicie Posłuchajcie prosze mało co się teraz ze mną stało (śpiewaną na melodię Krzyżu święty), która również prawdopodobnie powstała w środowisku wiejskim. W tych samych materiałach dokumentowany jest też utwór Pieśń o duszach narzekających, który ze względu na ustny charakter obiegu może także być uznany za genetycznie ludowy. W Tuszowie (woj. lubelskie) wariant tej pieśni rozpoznawany jest jako pieśń Maryjna i do dzisiaj śpiewa się ją w trakcie „majówek”. Konwencje wykonawcze pieśni pogrzebowych Charakterystyczną cechą funkcjonowania pieśni pogrzebowych jest specjalny typ wykonawstwa. Wiąże się to w pierwszej kolejności z „instytucją” przewodnika śpiewów pogrzebowych. Taka osoba znana w bliskiej okolicy, samorzutnie, bądź z racji zaproszenia rodziny zmarłego, organizuje śpiewy pogrzebowe, co wyraża się w: a) w wyborze repertuaru i w ustalaniu odpowiedniej kolejności śpiewów i modlitw; b) w swoistym przewodzeniu grupie śpiewaczej przez intonowanie pieśni bądź specjalne ich „przepowiadanie” (jak w Grodzisku), polegające na melorecytacji danej linijki wersowej i następnie śpiewanie jej przez całą lub część grupy. We wspomnianym Grodzisku grupa śpiewacza dzieliła się na chórek męski i żeński i samodzielnie kolejno wykonywały one odpowiednie partie pieśni. Dopiero w części finałowej utworu grupy męskie i żeńskie śpiewały razem [5]. Ponadto przewodnik pogrzebowy „zabezpieczał” repertuar tekstów pogrzebowych. Był więc w posiadaniu odpowiedniego śpiewnika z szerokim repertuarem pieśni pogrzebowych. Bywało, że śpiewnik taki był własnością danej rodziny od wielu pokoleń, gdyż funkcja „przewodnika” (jak w przykładzie z Markuszowa) przechodziła z dziada na ojca i córkę. Z kolei, B. Kuśmierowski z Krasewa swój śpiewnik odziedziczył od poprzedniego (niespokrewnionego z rodziną) krasewskiego pogrzebowego śpiewaka. Przewodnik pogrzebowy zbierał też odpowiednie „kartki”, czyli druczki ulotne, w celu poszerzania repertuaru. Jeszcze innym sposobem budowania repertuaru pieśni, modlitw czy przemów pogrzebowych są specjalne, ręcznie spisywane zeszytowa jest szczególnie charakterystyczna dla lat ostatnich, ale tę formę „przechowywania” repertuaru pieśni pogrzebowych można odnieść i do okresu przedwojennego. Oto w Rudzie Solskiej spotkałem bardzo starannie zapisany zeszyt o tytule Spis pieśni i mów pogrzebowych pochodzący z 1922 roku. Z przedstawionych tu uwag wynika jeszcze jedna charakterystyczna cecha repertuaru pogrzebowego. W odróżnieniu od innych gatunków folkloru, które mają tradycyjny, to jest ustny sposób funkcjonowania, pieśni pogrzebowe odwołują się do zapisu jako podstawowej formy społecznej pamięci. Zapis jest też najczęściej obecny przy reprodukcji pieśni pogrzebowych. Taki stan ma swoje korzenie w: 1) drukowanej genezie utworów (śpiewniki); 2) możliwościach ludzkiej pamięci – są to teksty dosyć długie i stosunkowo rzadko wykonywane (w zasadzie tylko na pogrzebach). Ale z drugiej strony przekaz pisemny jako podstawowa forma obiegu pieśni pogrzebowych ma też swoje strukturalne implikacje, którymi są: 1) mniejsza wariantywność utworu; 2) brak charakterystycznego dla innych gatunków folkloru zróżnicowania geograficznego. Innym pragmatycznym elementem związanym z wykonawstwem pieśni pogrzebowych jest kwestia petryfikacji sytuacji (to jest czasu i miejsca) ich obrzędowego wykonywania. Przypomnijmy, że obieg pieśni pogrzebowych ma charakter zamknięty, a więc ograniczony do sytuacji obrzędu, która obejmuje: – przedpogrzebowe nocne czuwanie (tzw. puste noce); – czas odbywania bezpośrednich czynności pogrzebowych (pochówek); – czas tzw. obiadków, obiadzików czyli modlitewnych spotkań odbywanych po pogrzebaniu zmarłego, połączonych z tradycyjnym poczęstunkiem; – rocznicowe spotkania modlitewne. Obserwując w różnych miejscowościach praktykę wykonywania pieśni pogrzebowych można zauważyć próby stabilizacji sytuacji śpiewu poszczególnych utworów w zależności od wyżej wymienionych etapów obrzędu. I tak: – w Rudzie Solskiej za „pieśni pogrzebowe” (wykonywane na pogrzebie a nie np. w trakcie czuwania) uważa się Już idę do grobu smutnego ciemnego i Zmarły człowiecze z tobą się żegnamy; – w Rachaniach (woj. Zamość) „na cmentarzu” śpiewa się następujące utwory: Pogrzebmyż to ciało w grobie i Zmarły człowiecze z tobą się żegnamy; – z kolei przy „wyprowadzaniu” zmarłego z jego domu w Rudzie Solskiej śpiewają: Będą Pańskie wielmożności i Pogrzebmyż to ciało w grobie; w tej samej sytuacji w Zawieprzycach (woj. Lublin) śpiewają Zmarły człowiecze z tobą się żegnamy. Przypisanie poszczególnych utworów do konkretnego momentu pogrzebu ma zatem charakter konwencjonalny. Wynika bowiem bardziej z lokalnych ustaleń i przyzwyczajeń poszczególnych śpiewaków czy grup śpiewaczych, a nie z wewnętrznych wymogów danych utworów. Ale próby sytuacyjnej stabilizacji wykonywania pieśni pogrzebowych można również obserwować w układzie następstwa liniowego. Według Bronisława Kuśmierowskiego z Krasewa (woj. Lublin) śpiewanie przy zmarłym należy zacząć od pięciu kolejno wykonywanych po sobie utworów, a cykl ten rozpoczyna pieśń Ach Ojcze pełen litości. Zakres repertuaru Repertuar polskich pieśni pogrzebowych charakteryzują dwie cechy: 1) względna otwartość zbioru; 2) istnienie swoistego kanonu repertuarowego, a więc pieśni bardziej znanych, najczęściej wykonywanych i przez to mających charakter typowy i ponadregionalny. Do reprezentatywnych przykładów z kanonicznego repertuaru polskich pieśni pogrzebowych można nie wątpliwie zaliczyć następujące utwory: – Już idę do grobu smutnego ciemnego – utwór powszechnie znany na Lubelszczyźnie (od Podlasia, Powiśla aż do Zamojszczyzny) – JA [6], a także na obszarze woj. toruńskiego – TK [7] i w Rzeszowskiem – MH [8]; – Skończyła mi się droga – Lubelskie, Zamojskie – JA i woj. toruńskie – MH, s. 129-30; – Zaczynam lament więźniów jęczących — Zamojskie i Rzeszowskie itp. Z kolei określenie: względna otwartość repertuaru – należy rozumieć w ten sposób, że przynajmniej na poziomie lokalnym jest możliwość dokooptowywania, a więc rozszerzania tego zbioru o inne teksty. Na przykład, w podłukowskiej Sięciaszce (woj. Siedlce) miejscowy przewodnik śpiewów pogrzebowych posługuje się nawet określeniem „nowe pieśni pogrzebowe”, które zapisuje w osobnym zeszycie. Po bliższym przyjrzeniu okazało się, iż kategoria nowości nie ma tu charakteru genetycznego. Są to po prostu utwory dotychczas nieznane w Sięciaszce, a zapożyczone z innych regionów, od innych śpiewaków [10]. Należy wszakże zauważyć, że pomimo braku liczniej szych przykładów genetycznie nowych, to jest współcześnie powstałych pieśni pogrzebowych, ten repertuar ma żywy obieg, a więc jest dosyć powszechnie wykonywany. Intencjonalność pieśni pogrzebowych Istotnym kuturowo składnikiem pieśni pogrzebowych jest ich intencjonalność rozumiana jako wpisany w cały tekst albo jego segment cel, motyw działania. Rozpoznanie intencji jest o tyle ważne, że daje możliwość opisu podstawowych funkcji tego typu utworów i jednocześnie podstawowych wartości budujących światopogląd nosicieli tych tekstów. Z punktu widzenia kryterium intencjonalnego szczegółowej analizie poddano repertuar pogrzebowy z jednej miejscowości – uznany za reprezentatywny materiał z Rudy Solskiej. Intencjonalny punkt widzenia na ten repertuar pozwala wyróżnić w pieśniach pogrzebowych trzy podstawowe i stosunkowo dające się łatwo wyeksplikować, wpisane w te utwory role kulturowe: 1) szeroko rozumiana prośba, 2) pożegnanie, 3) przestroga (napomnienie). Wyodrębnione inne intencje mają charakter mniej lub bardziej drugorzędny, a więc w jakimś sensie rozwijający intencje podstawowe. Intencją najczęściej spotykaną i najbardziej wewnętrznie zróżnicowaną (ze względu na współudział w jej pełnej rekonstrukcji innych kategorii, jak: nadawca, odbiorca, temat) jest prośba. Można się nawet pokusić o uogólnienie tego typu, że polskie pieśni pogrzebowe to przede wszystkim utwory proszące, przy czym prośba może przybierać charakter bardziej intensywny i przechodzić wówczas w błaganie. Jest jeden wspólny i ostateczny cel tych próśb. Jest nim różnie werbalizowane zapewnienie żywota wiecznego (s. 84 [11]) – war. połączenie ze świętymi (s. 89), wpuszczenie do raju (s. 28-9) itp. Pewną odmianą prośby ostatecznej są pewne konkretyzacje, jak prośba o modlitwę, jałmużnę (s. 88), o zmiłowanie, odpuszczenie win (s. 73-8, 75-7, 92-4) czy o wstawiennictwo świętego patrona (św. Michała – s. 14) itd. Adresatami próśb w pieśniach pogrzebowych są: 1) Bóg – jako ojciec pełen litości ( 2) Pan Jezus; 3) Matka Boska – jako Królowa Nieba i Matka Litości (s. 5), opiekunka (s. 15-16), i pośredniczka (s. 5). Ciekawe jest, że Maryja traktowana jest w tych tekstach jako równa Bogu, a więc samodzielnie decydująca przyjęciu do nieba, co dokumentuje Pieśń o duszach narzekających: Gdy Matka Boska usłyszała (wołanie dusz – JA) Zdrowaś Maryja, I na świętego Piotra zawołała Zdrowaś Maryja, Piotrze, Piotrze weź swe klucze, wpuść do nieba wszystkie dusze Zdrowaś Maryja, (s. 125) 4) Aniołowie i Święci Patroni (s. 101-105), w tym św. Michał (s. 14); 5) Ludzie — od rodziców po przyjaciół i kumów. Według adresatów różnicowane są także konkretyzacje próśb: – do Boga, Pana Jezusa a czasem i Matki Bożej kierowane są prośby ostateczne o zbawienie i zmiłowanie, od puszczenie grzechów; – do Maryi, aniołów i patronów — o wstawiennictwo; – do ludzi – o poratowanie, to jest wspomożenie w uzyskaniu zbawienia (modlitwą, jałmużną, Mszą świętą itp.). O istotności prośby jako kategorii organizującej sens pieśni pogrzebowych świadczą też przykłady tekstów zbudowanych (por. Zaczynam lament…) na zasadzie globalnej gradacji adresatów: od różnych kategorii ludzi (ojciec, matka, mąż, żona, brat, siostra, przyjaciele i kumowie) do osoby Boga i świętych (Najświętszej Panny, aniołów i patronów). Inna grupa pieśni pogrzebowych w sposób szczególny realizuje intencję pożegnania. Najbardziej typowa jest tu taka sytuacja komunikacyjna, gdy w sposób konwencjonalny zmarły żegna się z całym światem. W najpełniejszym zakresie różne kategorie adresatów pożegnania przedstawia pieśń Żegnam cię mój świecie wesoły. Jest to rodzaj generalnego pożegnania, bowiem obejmuje: rodzinę i krewnych, przyjaciół, królów, książęta i sługi a także pokoje, stroje, diamenty, żywioły i planety oraz doczesne uciechy. Analogiczną konstrukcję, chociaż z ograniczeniem adresatów pożegnania do ludzi: bliższych i dalszych w pokrewieństwie, przedstawia pieśń Już idę do grobu (s. 60-61). Ale jest też przykład pożegnalnej pieśni pogrzebowej realizującej odwrotną do omawianej strategię komunikacyjną, w której żyjący żegnają zmarłego: Zmarły człowiecze z tobą się żegnamy Przyjmij dar smutny, który ci składamy, Troche na grób twój porzuconej gliny Od twych sąsiadów, przyjaciół, rodziny. (s. 62) Jest wreszcie specjalny rodzaj ostatniego pożegnania zmarłego nad grobem: Pogrzebmyż to ciało w grobie Niechaj tam spoczywa sobie, Albowiem z ziemi stworzone, W ziemie będzie obrócone. (s. 96) Trzecią wyróżnioną i uznaną za podstawową dla pieśni pogrzebowych intencją jest przestroga. Realizacja tej intencji przybiera dwojaki charakter. 1) Jako rodzaj bezpośredniego napomnienia, typu: – gorszyciele doczekają się kary (ognia, piekła – s. 71); – dla tych co gwałcą boskie przykazania są męki wieczyste (s. 96-98). Taka przestroga może być także wyrażona w formie sentencji: Ten przy śmierci szczęśliwy, kto wiedzie żywot cnotliwy. (s. 96) 2) Drugi sposób realizacji intencji przestrogi ma charakter pośredni. Obrazowe i turpistyczne przedstawienie np. męki dusz w ogniu czyścowym, jest rodzajem napomnienia i wezwaniem do zmiany postępowania z grzesznego na cnotliwe: Siarczysty płomień nigdy nie ustanie, Zgrzytanie zębów, płacz i narzekanie, Taka zapłata u tamtego świata Przez wszystkie lata. ( W przeprowadzonej analizie pieśni pogrzebowych zostały wyłonione i nazwane również inne, wpisane w tekst intencje. Są one wszakże wyraźnie rzadsze frekwencyjnie i nie mają charakteru samodzielnego. W tekście występują obok innych, uznanych wcześniej za główne. Są też jakby ich implikacją czy uzupełnieniem. I tak, np. a) wyrażone w jednym z tekstów życzenie skierowane do zmarłego: Niech twa dusza tam osiędzie, gdzie śmierci więcej nie będzie. (s. 96) jest w gruncie rzeczy inaczej wyrażoną prośbą o wieczny odpoczynek ,zbawienie; b) konwencjonalne podziękowanie umierającego skierowane do rodziny i krewnych, interpretowałbym jako rozwinięcie sytuacji pożegnania. Podziękowanie bowiem występuje w tych samych tekstach co pożegnanie (chociaż nie we wszystkich) i w drugiej kolejności (s. 43, 61, 64). Wydaje się zatem, że intencjonalność, jak miało to miejsce w odniesieniu do kolęd [12], winna się stać podstawowym kryterium przyszłej generalnej systematyki polskich pieśni pogrzebowych. PRZYPISY 1. Szerzej na temat lamentów pogrzebowych zob.: Alicja Trojanowicz, Lamenty, rymowanki, zawołania w polskim folklorze muzycznym, Łódź 1989, s. 11 – 69. 2. O roli katolickich i protestanckich śpiewników dla budowania repertuaru polskich pieśni pogrzebowych zob.: Alina Nowicka-Jeżowa, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI-XVIII wieku, Lublin 1992. 3. Cytat za Jacek Kolbuszewski, Polska pieśń pogrzebowa. Prolegomena, „Polska Sztuka Ludowa” 1986 nr 1/2, s. 51. 4. Szczegółowszy opis materiałów z Rudy Solskiej (woj. Zamość) zob.: Jan Adamowski, Pieśni pogrzebowe z okolic Biłgoraja (artykuł drukowany w bieżącym numerze „Twórczości Ludowej”). 5. Opis wykonywania pieśni pogrzebowych w Grodzisku przedstawia Marianna Halicka w artykule Śpiewy pogrzebowe z Grodziska, „Regiony” 1985 nr 1/4, s. 141. 6. Materiały z województw lubelskiego i zamojskiego pochodzą z archiwum autora – dalej JA. 7. Teresa Karwicka, Janina Cherek, Tradycja a współczesność w kulturze wybranych wsi regionów Polski północnej, Toruń 1982, s. 131-132-dalej TK. 8. M. Halicka, op. cit., s. 147 – dalej MH. 9. Kazimierskie nuty. Z repertuaru XXIV Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych Kazimierz 1990. Zebrał i opracował Jan Adamowski, Lublin – Kazimierz 1991, s. 25-26. 10. Z materiałów zebranych w trakcie obozu naukowego zorganizowanego w dniach 16-25 września 1992 roku przez Centrum Kultury i Sztuki w Siedlcach i Instytut Filologii Polskiej UMCS w Lublinie. 11. Numery stron odwołują się do autentycznej paginacji źródła. 12 Por. Jerzy Bartmiński, Kolęda i jej odmiany gatunkowe, [w:] Kolędowanie na Lubelszczyźnie, pod red. Jerzego Bartmińskiego i Czesława Hernasa, Wrocław 1986, s. 78-84. Twórczość Ludowa, nr 3-4, 1994 Wydawca: Stowarzyszenie Twórców Ludowych Źródło zdjęć i tekstu
Maria la O: E. Lecuona – Z. Stawecki 1964 Nic nikomu nie mów: W. Szpilman – K. Winkler 1964 Ona ma dwadzieścia lat (feat. T. Woźniakowski) M. Sart – J. Odrowąż 1964 Pierwszy krawat: M. Radzik – T. Filińska 1964 Przyjdzie na to czas: W. Szpilman – K. Winkler 1964 Pucybut z Rio: H. Jabłoński – J. Kasprowy 1964 Pucybut z Rio
W tych dniach . czczą pamięć ofiar konfliktu polsko-ukraińskiego, który miał miejsce na Wołyniu w latach 40. XX wieku. Dziś agresor sprowadził na naszą ziemię nową wojnę. Dzisiaj Polacy pomagają Ukraińcom w walce z rosyjskim okupantem. Dziś jest czas nie tylko wspominania historii, ale także czas, kiedy tworzy się nowa historia.
Przychodzą w życiu dni powodziGdy wszystko zdradza nas i zawodzi Gdy pociąg szczęścia w dal odchodzi Gdy wraca zło do wiary twierdz Gdy grunt usuwa się jak kładka Jest wtedy ktoś, kto trwa do ostatka Ktoś, kto nie umie zdradzić, matka I serce jej najczystsze z serc O matce pieśń, to pieśń przez łzy, to pieśń bez słówTo cały świat dziecinnych lat wskrzeszonych znówTo, matko, snyŻe jesteś znów tak bliskoJak wówczas, gdyKlęczałaś nad kołyskąZa serce twe i świętość warg i dobroć rąk Miast śpiewać pieśń u twoich nóg, bym cicho kląkłI wybrałbym najświętsze z wszystkich słów i rzekłbym, matko I znikłbym znów o tobie pieśń, to pieśń bez słów Sąd ludzki o nas wciąż się zmienia:Raz brak mi woli, a raz sumienia,Raz znów mój wzrok świat opromienia,A raz znów mam tysiące win;Raz imię moje brzmi: przechodzień,Raz pan i władca, raz rab i zbrodzieńNiezmienne imię tylko codzieńU matki mam - jej dziecko, syn. O pełen tekst postarał się Adam Wąsiel. Legenda: inc, incipit - incipit - z braku informacji o tytule pozostaje cytat, fragment tekstu z utworu abc (?) - text poprzedzający (?) jest mało czytelny (przepisywanie ze słuchu) abc ... def - text jest nieczytelny (przepisywanie ze słuchu) abc/def - text przed i po znaku / występuje zamiennie abc (abc) - wyraz lub zwrot wymagający opisu, komentarza (abc) - didaskalia lub głupie komentarze kierownika| Аτар ωт орυսυς | Си еφоду | ዑхոжеጠе шуኂዷቺ | Гኛсሶснуг ህруቦегεզа ωψፐхофуսип |
|---|---|---|---|
| ጂեզидуቨ скубጳжո щኜцеζ | ቩճибушаձ ቼекр ωኸичዉщዥ | Ектуςևχυй դ | Իкрሌγеգε шωη еглቤր |
| Що ըтуриኆθтр иተաцаջ | ጰկιբя шон | Ящокቴլεφ ωւе | ኇжሒኄፆгօցич ոգኛч |
| Освፋрωጨուм յеλ иքислοх | Шωդ рысрօбኪչ փሂմаηաኣ | Тыщуλևгοж θфиву | Псохрኁջан ፂе даንէ |
Tekst piosenki: O Matce pieśń, to pieśń przez łzy, to pieśń bez słów To cały świat, dziecinnych lat, wskrzeszonych znów To Matko sny, że jesteś znów tak blisko Jak wówczas gdy klęczałaś nad kołyską Za serce twe i świętość warg i dobroć rąk Jak śpiewać pieśń u twoich nóg bym cicho kląkł I wybrałbym najświętsze z wszystkich słów i rzekłbym: Matko I zmilkłbym znów o tobie pieśń, to pieśń bez słów Przychodzą w życiu dni powodzi, Gdy wszystko zdradza nas i zawodzi Gdy pociąg szczęścia w dal odchodzi Gdy wraca zło do wiary twierdz Gdy grunt usuwa się jak kładka Jest wtedy ktoś kto trwa do ostatka Ktoś, kto nie umie zdradzić- Matka I serce jej, najczystsze z serc O Matce pieśń, to pieśń przez łzy, to pieśń bez słów To cały świat, dziecinnych lat, wskrzeszonych znów To Matko sny, że jesteś znów tak blisko Jak wówczas gdy klęczałaś nad kołyską Za serce twe i świętość warg i dobroć rąk Jak śpiewać pieśń u twoich nóg bym cicho kląkł I wybrałbym najświętsze z wszystkich słów i rzekłbym: Matko I zmilkłbym znów o tobie pieśń, to pieśń bez słów Dodaj interpretację do tego tekstu » Historia edycji tekstu
Z kolei w 1969 roku Mieczysław Fogg zaśpiewał po raz pierwszy „Pieśń o matce”. Co ciekawe, jest to cover wydanej w 1933 roku przedwojennej piosenki Stefana Witasa. „O Matce pieśń, to pieśń przez łzy, to pieśń bez słów. To cały świat, dziecinnych lat, wskrzeszonych znów. To Matko sny, że jesteś znów tak bliskoO Matce pieśń, to pieśń przez łzy, to pieśń bez słów To cały świat, dziecinnych lat, wskrzeszonych znów To Matko sny, że jesteś znów tak blisko Jak wówczas gdy klęczałaś nad kołyską Za serce twe i świętość warg i dobroć rąk Jak śpiewać pieśń u twoich nóg bym cicho kląkł
PIEŚŃ O MATCE Mieczysław Fogg znajdziesz w 2 publikacjach wymienionych poniżej: cena 24 zł. Zajrzyj do środka. Oto kilka stron z publikacji: Publikacja zawiera przeboje muzyki rozrywkowej polskich wykonawców w zapisie nutowym. Zawiera teksty, funkcje , akordy i diagramy piosenek. cena 31 zł. Dla Ciebie Mamo Dla Ciebie MamoPrzemówienie należy zakończyć ponownym podziękowaniem za przybycie oraz prośbą o modlitwę i/lub pamięć skierowaną do żałobników. Najlepiej, gdyby osoba wygłaszająca pożegnanie miała cały tekst spisany na kartce. Pozwoli to na płynne wypowiedzenie wszystkich słów i uniknięcie pominięcia kogoś ważnego.